اسید سولفوریک
اسید سولفوریک یا سولفوریک اسید یکی از ماده های پر کاربرد در صنعت است و آن را با فرمول (H2SO4) می شناسند . این اسید قوی و بی رنگ و غلیظ با نام های جوهر گوگرد و سولفات هیدروژن معروف است .
این ماده از یک اتم گوگرد، دو اتم هیدروژن و چهار اتم اکسیژن تشکیل شده است . این اسید با نوعی پیوند هیدروژنی به وجود می آید . در بخش طرح های تولیدی سود آور شیمیایی ، به طور کامل درباره روش تولید اسید سولفوریک صحبت شده است . دارای چگالی بالا، نقطه جوش بسیار بالا و گرانروی بسیار بالایی دارد و همین موجب حلالیت آن در آب می شود .
تاریخچه اسید سولفوریک
اولین بار این ماده توسط یکی از ایرانیان صاحب نام ، به نام جابر بن حیان کشف شد و بعد از آن اروپاییانی همچون جان گلوبر ، جان روبک ، جوزف گیلوساک کار های جابر بن حیان را دنبال کردند3 و این ماده را ارتقا دادند و از سیستم های جدید و پیوند های دقیق ترو محکم تری آن را به وجود و ایجاد کردند . در سال ۱۹۰۱ با پیشرفت علم و کشف رموز پیوند ها اولین کارخانه تولید اسید سولفوریک در آمریکا ایجاد شد .
امروزه برای ساخت اسید سولفوریک بیشتر هدف بر روی تولید این ماده بدون ایجاد آلودگی ، بهبود هزینه ها و کاهش ضرر های آن از ضرورت های امروزه به شمار می رود .
کاربرد های اسید سولفوریک :
کاربرد های این ماده بسیار زیاد است و با گسترش علم و تست کردن آن در صنایع دیگر کاربرد های دیگری برای آن شناخته می شود.
بعضی از فواید و کاربرد های اسید سولفوریک به شرح زیر است:
۱) تولید کود های شیمیایی
۲) استخراج فلزات
۳) سنتز های شیمیایی
۴) استفاده به عنوان مواد شوینده
۵) تصفیه پساب ها
۶) استفاده در صنعت خودروسازی؛ در باتری های سربی و سر باطری ها
۷) چرم سازی
۸) لاستیک سازی و ساخت پلاستیک برای صنایع شیمیایی
۹) تصفیه مواد نفتی و تبدیل نفت خام به سایر عناصر
۱۰) جداسازی آهن از سنگ آهن و همچنین جداسازی مس از سنگ مس به وسیله اسید سولفوریک انجام می گیرد.
۱۱) تولید مواد رنگی صنعتی و رنگ های روغنی و نایلونی توسط اسید سولفوریک ساخته می شود.
۱۲) همچنین در ساخت مواد منفجره و خطرناک به دلیل گرانروی بالای آن ساخته می شود.
۱۳) در استخراج اورانیوم و ساخت سلاح های هسته نیز این ماده تاثیر زیادی دارد.
و…
از این همه خصوصیات مهم ترین آن در امروزه اهمیت کشاورزی آن است که حدود بیش از ۷۰ درصد این ماده در تولید کود شیمیایی و ازدیاد تولیدات کشاورزی به کار برده می شود.
این کارکرد هایی را که ذکر کردیم تعداد کمی از کارکرد های این ماده بود.
خطرات و زیان های اسید سولفوریک :
این ماده علاوه بر سود ها و خوبی ها ,دارای زیان های خطرناک و غیر قابل جبران است و در صورت استفاده از آن باید از ضرر های آن اطلاع کافی داشت.
در صورت تماس این ماده با بدن موجب عوارضی همچون سوختگی درجه ۲ و سوختن لایه های پوستی می شود.
در صورت برخورد و تماس با چشم ها نیز ضرر های بد و جبران ناپذیر وارد می کند.
در صورت تنفس و استنشاق این ماده باعث مشکلات ریوی و حتی سرطان ریه می شود و باعث گرفتگی مجرا های تنفسی و منقبض و منبسط شدن آن ها نیز می شود.
در موارد استفاده بیشتر باعث خرابی ریه ها و تنگی نفس و حتی سرفه های خشک است.
تنفس زیاد آن باعث بیماری های تنفسی دیگری مثل برونشیت نیز خواهد شد.
در غلظت های کمتر به دلیل واکنش با فلزات هیدروژن آزاد می کند و قابلیت اشتعال می گیرد و امکان انفجار بالا می رود.
نکات ایمنی و نکات در مورد استفاده صحیح از اسید سولفوریک
۱) در هنگام استفاده از آن از دستکش های مخصوص و ماسک ها استفاده نمایید.
۲) در هنگام استفاده و یا حمل و نقل این اسید
دفترچه راهنمای آن را مطالعه کنند.
۳) مراقب برخورد آن با پوستتان باشید و از تماس با آن جلوگیری کنید و در صورت تماس با پوست به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
۴) این محصول توسط افراد آموزش دیده و مجرب تهیه و استفاده می شوند و هر کسی نمی تواند از آنها استفاده کند.
۵) در صورت نیاز از اسید سولفوریک استفاده نمایید و نکات آن را رعایت کنید و به هیچ عنوان در دسترس کودکان قرار نگذارید و از مشکلات جدی پیشگیری نمایید.