آب ژاول یک ماده شیمیایی با فرمول NaClOیا NaOCl است .شامل کاتیون سدیم و آنیون هیپو کلریت است.ممکن است با عنوان نمک سدیم اسید هیپو کلرید شناخته شود. جز خشک ناپایدار است و ممکن است همراه با احتراق تجزیه شود. ممکن است به شکل پنتا هیدرات تجزیه شود و به رنگ سبز کم رنگ در آید .
موارد ایمنی :
مخلوط کردن این ماده با سایر محصولات پاک کننده مانند اسید کلریدریک و جوهر نمک گاز کلر آزاد می کند که به شدت سمی است . به این دلیل احتیاطات لازم را در استفاده از این مواد به کار گیرید.
روشهای تولید آب ژاول :
این ماده را به راحتی از ترکیب ازن با نمک طعام در آزمایشگاه تولید می کنند که در اکسید کردن الکل ها بسیار مفید است .
NaCl+O3→NaClO+O2
در روش دیگر نمک به آب نرم اضافه می شود و محلول منتجه الکترولیز می شود. که شامل محلول هیپو کلریت سدیم در آب است .
کاربردهای آب ژاول:
از این ماده برای ضد عفونی کردن آب استخر شنا استفاده می شود. در آب استخر مقداری زیادی اوره وجود دارد که ناشی از عرق و ادرار است. اوره با آب ژاول موجود در آب واکنش می دهد. و کلرامین را تشکیل می دهد. کلرامین باعث ایجاد بوی بد کلر در آب می شود. و دستگاه تنفسی را تحریک می کند. در استخرها با تصفیه و سیستم هواکش مناسب از این بو جلوگیری می شود. و پس از مدتی افراد احساس سوزش چشم نمی کند.
افزایش هیپو کلریت سدیم به آب :
وقتی آب ژاول به آب اضافه می شود pH آب بالا می رود.( pH اب ژاول 11 می باشد. ). و می تواند به عنوان عاملی برای ضدعفونی کردن آب و میکروب کشی استفاده شود.
آنچه در مورد غلظت این ماده باید بدانیم
آب ژاول خانگی که به عنوان سفید کننده استفاده می شود غلظت 5.25درصد کلر را دارد چرا که غلظت های پایین این ماده بسیار پایدار هستند . و آب ژاول صنعتی بین 12 تا 15 درصد کلر دارند.
تجزیه آب ژاول :
سدیم هیپوکلریت به گاز اکسیژن و سدیم کلرید تجزیه می شود.
2NaOCL→O2+2NaCl
عمل تجزیه در دما و غلظت بالا و همچنین آلودگی ناشی از فلزات تسریع می شود .اگر سدیم هیپو کلریت در معرض اسید قرار گیرد گاز کلر آزاد می شود.
ذخیره سازی و نگهداری:
سدیم هیپو کلریت به همه جنسی از تانکها جز تیتانیوم حمله می کند. تانکهای فایبرگلاس اغلب استفاده می شود . اما این تانکها بایستی از رزین های مناسب ساخته شوند و هر 3تا 5 سال یکبار بایستی بازرسی و تعمیر شوند. برایقرارگیری تانکها و جابجایی آنها بایستی مکان های مناسبی در ساختمان در نظرگرفته شود. تانکها تا حدامکان بایستی سرد باشند تا طول عمر سدیم هیپوکلریت بالا رود. تانکهای پلی اتیلن اغلب طول عمر محدودی
دارند.
نکات ایمنی :
افراد پس از قرار گیری به مدت طولانی در برابر این ماده دچار سرفه و گلودرد می شوند. . پس از خوردن این ماده سوزش معده و اسهال در افراد شروع می شود.