اسید کلریدریک – هیدروکلریک اسید HCl
اسید کلریدریک یا هیدروکلریک اسید یا اسیدم سالیس یا موریاتیک اسید یا جوهر نمک یک ماده شیمیایی غیر آلی بی رنگ با فرمول عمومی (HCl,H2O) است . اندکی هیدروکلریک اسید به طور طبیعی در معده برای هضم غذا وجود دارد. .اطلاعات بیشتر. اسید کلریدریک بوی تندی دارد و به عنوان یک اسید قوی است که می تواند جراحات عمیقی به پوست وارد کند . در این صورت باید بلا فاصله با محلول قلیایی رقیق مثل محلول سودا یا بی کربنات سدیم ( جوش شیرین ) اثر اسیدی آن را خنثی کرد . ph این اسید بین 0 تا 2 می باشد . چرا که هیدروژن کلراید در محلول های آبی به راحتی به یون های H و Cl تبدیل می شود .
در بخش طرح های تولیدی سود آور شیمیایی ، به طور کامل درباره روش تولید اسید کلریدریک (هیدروکلریک اسید) صحبت شده است.
کاریردها:
هیدروکلریدریک اسید ساده ترین اسید پایه کلری است که شامل آب است. اسید کلریدریک محلول هیدروژین کلراید و آب است و تنوعی از نمونه های شیمیایی شامل یون های هیدرونیوم و کلر را دارد. اسید کلریدریک یک ماده شیمیایی صنعتی و واکنشگری است که در تولید پلی وینیل کلراید پلاستیک ها و پلی اورتان مصرف می شود . در مصارف خانگی ، اسید کلریدریک رقیق شده ، برای محلول های بدون رسوب کننده استفاده می شود . در صنعت غذا ، هیدروکلریدریک اسید به عنوان افزودنی های غذایی و همچنین تولید ژلاتین مصرف می شود. همچنین اسید کلریدریک در فرایند رسوب زدایی و فرایند تولید چرم استفاده فراوانی دارد .
خواص شیمیایی اسید کلریدریک:
فرمول : HCl
ظاهر : مایع شفاف و بدون رنگ
نقطه ذوب : بسته به غلظت متفاوت است .
نقطه جوش : بسته به غلظت متفاوت است .
اسیدیته : -5.9 (pka)
خواص فیزیکی :
خواص فیزیکی هیدروکلریک اسید، مثل نقطه جوش و دمای ذوب، چگالی و pH بستگی به غلظت یا مولاریته HCl در محلول آبی دارند که از خواص آب در غلظتهای نزدیک به ۰٪ اسید تا مقادیر بخاری هیدروکلریک اسید در بیش از 40% HCl متغیر هستند
غلظت | چگالی | غلظت مولار | پی اچ | ظرفیت گرمایی | فشار بخار | نقطه جوش | نقطه ذوب | ||
kg Hcl/kg | kg HCl/m3 | Baume | kg/L | mol/dm3 | kJ/(kg*K) | kPa | C | C | |
10% | 104.80 | 6.6 | 1.048 | 2.87 | -0.5 | 3.47 | 1.95 | 103 | -18 |
20% | 219.60 | 13 | 1.098 | 6.02 | -0.8 | 2.99 | 1.40 | 108 | -59 |
30% | 344.70 | 19 | 1.149 | 9.45 | -1.0 | 2.60 | 2.13 | 90 | -52 |
32% | 370.88 | 20 | 1.159 | 10.17 | -1.0 | 2.55 | 3.73 | 84 | -43 |
34% | 397.46 | 21 | 1.169 | 10.90 | -1.0 | 2.50 | 7.24 | 71 | -36 |
36% | 424.44 | 22 | 1.179 | 11.64 | -1.1 | 2.46 | 14.5 | 61 | -30 |
38% | 451.82 | 23 | 1.189 | 12.39 | -1.1 | 2.43 | 28.3 | 48 | -26 |
دما و فشار مرجع برای جدول فوق ۲۰˚C و ۱ اتمسفر (101.325 kPa) است. مقادیر فشار بخار از جداول بینالمللی بحرانی اخذ شدهاند و همان فشار بخار کل محلول هستند.
کاربرد غلظت های مختلف اسید:
هیدروکلریک اسید معمولا در محلولهای تا ۳۸٪ (اسید غلیظ) تهیه میشود . از نظر شیمیایی غلظتهای بیشتر فقط تا ۴۰٪ را می توان تولید نمود ، اما به علت بالا بودن نرخ تبخیر ، نگهداری و استفاده از آن نیازمند ملاحظات اضافی تری مانند دمای پایین و فشار بالا است . پس میزان عمدهٔ اسید صنعتی ۳۰٪ تا ۳۴٪ است که با توجه به حمل و نقل مناسب و اتلاف مادهٔ محدود به علت بخارهای HCl بهینه شده است . غلظتهای بیشتر را به جهت کنترل اتلاف از طریق تبخیر باید فشرده و سرد نمود . معمولا محلولهای بین ۲۰٪ تا ۳۲٪ با نام اسید موریاتیک فروخته میشوند . محلولهای مورد استفاده اغلب برای نظافت خانهها ، معمولاً ۱۰٪ تا ۱۲٪ هستند که هشدارهای جدی برای رقیقتر کردن شان قبل از استفاده دارند ، با نام «جوهر نمک» برای نظافت خانگی فروخته میشود، قدرت اسید برابر همان مقدار در ایالات متحده است.