اسید استیک | استیک اسید
اسید استیک یا استیک اسید یکی از ساده ترین اسید های کربوکسبلیک است. کاربرد های آن در بطری های نرم پلاستیکی، فیلم های فتوگرافیک و پلی وینیل استات برای تولید چسب چوب است . در کاربرد های خانگی به عنوان عامل تمیزکاری استفاده میشود . در صنعت غذایی به عنوان تنظیم کننده قدرت اسیدی مصرف می شود.وقتی با کو آنزیم coenzyme ها ترکیب می شود، مرکزیتی برای متابولیسم کربوهیدرات ها و چربی ها می شود. غلظت این ماده آزاد باید در یک حد پایینی نگه داشته شود تا کنترل ph محتویات سلولها به هم نریزد. این باکتری ها در آب، منابع غذایی و خاک یافت می شوند و این ماده به طور طبیعی در میوه و دیگر غذاها یافت می شود. این ماده به عنوان یک جزئی از روغن کاری موضعی بدن انسان ها و دیگر جانداران زنده است که به عنوان عامل آنتی باکتریال ملایم ظاهر می شود.
نامهای دیگر اسید استیک :
اتانوئیک اسید ‚ هیدروژن استات ‚ متان کربوکسبلیک اسید ‚ سرکه و اتیلیک اسید از نامهای ذیگز استیک هستند.
الیته سرکه رقیق شده استیک است.
تاریخچه پیدایش و تولید استیک اسید
رقیق شده استیک یا همان سرکه ‚ یک ترکیب قدیمی است . وقتی میو ه ها تحت فر آیند طبیعی قرار بود به سرکه تبدیل شوند با تغییر کمی در شرایط به آبجو یا شراب تبدیل شدند. پیشینه استفاده از استیک حتی به دوران باستان می رسد . جایی که فیلسوف فرانسوی بنام یونانیتئو فراستوس در قرن سوم در نوشته های خود توضیخ داد که چطور اثر سرکه بر روی فلزات ‚ رنگدانه های متفاوتی تولبد می کند. از جمله این رنگدانه ها می توان به سرب سفید و استات های مس اشاره کرد.
رومی های قدیمی دریافته بودند که اگر شراب ترش را در دیگ و ظرفهای سربی بجوشانند شرابی بسیار شیرین بنام ساپا تولید میشود. این شراب مملو از استات سرب بود. ماده شیرین محتوی ‚ قند سرب یا شکر ساتوم نامیده می شد. ماده ایی که سهم بسزایی در مسمومیت ناشی از سرب در بین رومیان باستان داشت.
سرکه و ساخت آن
در دوره رنسانس ‚ استیک گلاسیال از روش تقطیر استات های فلزی تهیه می شد.کیمیاگر آلمانی بنام لیباویوس در قرن شانزدهم بانی این روش بود . و استیک تولیدی این روش را با سرکه مقایسه کرد. وقتی استیک با آب رقیق شده وبه شکل سرکه در می آید وجود آب در ساختمان استیک تاثیر شگرفی بر روی آن می گذارد. طوری که بسیاری از شیمیدانها معتقد معتقد بودند این دو ماده ‚ یعنی سرکه و استک گلاسیال به طور کلی با هم متفاوت هستند. ولی شیمیدانی بنام پیر آدت اثبات کرد که این دو ماده کاملا یکسان هستند .
درسال 1847 شیمیدان آلمانی بنام هرمان کلبه ‚ برای اولین بار اسید استیک را از مواد غبر آلی سنتز کرد. این واکنش شامل کلرینه کردن کربن دی سولفید به کربن تتراکلرید یود. در ادامه با پیرولیز به تتراکلرواتیلن تبدیل شد. و کلرینه کردن محلول آبی منجر به تولید تری کلرواستیک اسید شد. الکترولیز کاهشی این ماده منجر به تولید استیک اسید شد.
نا سال 1910بیشتر استیک گلاسیال از مشروبات پیرولینکین ‚ بواسطه تقطیر چوب بدست می آمد. استیک اسید از این روش با مورد عمل قرار گرفتن یا شیر آهک یدست می آمد. نتیجه کلسیم استات بود که با سولفوربک اسید ‚ اسیدی می شد تا استیک اسید را بازیافت کند. در این زمان آلمانی ها مقدار 10000تن استیک گلاسیال را تولید کردتد. از این مقدار حدود 30 درصد آن در تولید رنگ indigo(نیلی) استفاده می شد.
روش های تولید اسید استیک
اکسیداسیون تخمیری:
از زمان های قدیم ، باکتری های اسید استیک که از جنس استو باکتر هستند ، استیک را به شکل سرکه تولید کردند. اگر اکسیژن کافی در محیط وجود داشته باشد این جنس باکتری می تواند از مواد غذایی که پایه الکلی دارند سرکه تولید کند. این مواد غذائی می توانند شامل سیب و شراب و غلات تخمیر شده و همچنین عصاره سیب زمینی ، مالت با برنج باشند. واکنش های شیمیائی عمومی که توسط این باکتری ها کاتالیزور می شوند به صورت ذیل هستند.
C2H5OH+O2→CH3COOH+H2O
روش های دیگر:
خاصیت حللال گونه اسید استیک:
استیک اسید مایع مشابه آب و اتانول یک حللال قطبی آب دوست است. ضریب نفوذپذیری استاتیک نسبی آن (ثابت دی الکتریک ) 6.2 است. آن نه تنها در اجزاء قطبی مثل نمکهای غیر آلی و شکرها حل می شود. بلکه در اجزاء غیر قطبی مثل روغن ها حل می شود. با حللالهای قطبی و غیر قطبی مثل آب و کلروفرم و هگزان امتزاج پذیر است . آلکانهای بالاتر (که با اکتان شروع می شوند) در هیچ نسیتی با استیک امتزاج پذیر نیستندو حلالیت استیک در آلکان ها با افزایش طول شاخه‚ کم می شود.
حللالیت و خواص امتزاج پذیری استیک اسید ‚ باعث شده که به عنوان یک ماده شیمیائی مفید جلوه کند. به عنوان مثال به عنوان یک حللالی است که می تواند در تولید دی متیل ترفتالات استفاده شود.
کاربرد در پزشکی:
در بدن موجودات زنده ‚ استیک اسید معمولا به طور کامل یه استات یونیزه می شود. گروه استیل که از استیک اسید مشتق می شود‚ یک عامل مهم در زتدگی همه موجودات است. وقتی به کوآنزیم گروهA وصل می شود (coenzyme A) مرکز ساخت وساز کربوهیدراتها و چربی هاست. بی شباهت به کربوکسیلیک اسیدهای زنجیر بلتد (اسیدهای چرب ) ‚ استیک در تری گلیسریدهای طبیعی یافت نمی شود. به هر ترتیب تری گلسیریدهای تری استین مصنوعی ‚ (تری استات گلیسیرین ) یک ادتیو غذایی عمومی است و در لوازم آرایشی و داروهای موضعی کاربرد دارد.
اسید استیک در آب و خاک و مواد غذائی یافت می شود. و کلا با فاسد شدن مواد غذائی و میو ه های فاسد شده تولید می شود. البته جزئی از مواد روانکار واژن پستانداران و انسان است .و به نظر می رسد به عنوان باکتری خفیف عمل می کند.
واکنش ها
استیک برروی فلزاتی همچون آهن و منیزیم و روی به صورت خفیف ‚ خورنده است. و از واکنش با آنها هیدروژن گازی و نمک های استات را تشکیل می دهد.
Mg+2CH3COOH→(CH3COO)2Mg+H
به دلبل اینکه آلومینیوم معمولا در مقابل اسیدها یک فیلم غیر فعال‚ محافظ در برابر اسیدها را تشکیل می دهد از مخازن و درام های آلومینیومی برای نقل و انتقال استیک استفاده می شود.
برای تولید استات های فلزی از واکنش استیک و یک باز مناسب مثل سود سوزآور استفاده می شود. از واکنش جوش شیرین با استیک ‚ سدیم استات تولید می شود.
NaHCO3+CH3COOH→CH3COONa+H2O
یک واکنش رنگی برای تمکهای استیک اسید ‚ محلول کلرید آهن دو است .نتیجه رنگ قرمز تندی است که بعد از اسیدی شدن ناپدید می شود. در یک آزمایش بسیار حساس که نیترات لانتانیم با ید و آمونیاک واکنش می دهد رتگ آبی تولید می کند. استات ها وقتی یا تری اکسید آرسنیک حرارت داده می شوند اکسبد کاکودیل را می دهند که با بخارات بدبو مشخص می شوتد.
نولید اسید استیک طبیعی
برای تولید استیک طبیعی از روش تخمیر استفاده می شود. از این روش استیک طبیعی یا همان سرکه تولید می شود. در این روش از منابع کربن دار مثل انگور ‚ گلابی ‚ نارگیل و خرما ‚ سیب و آبجو وشراب استفاده می شود. در این روش ابتدا به کمک مخمر ‚ تخمیر صورت می گیردو سپس از طریق باکتری ‚ تولید تجاری می شود. سرکه ایی که از این روش تولید می شود بسته به منبع استفاده شده و منطقه فرآوری متفاوت اشت و قیمت آن متغیر است.
سرکه طبیعی:
سرکه طبیعی معمولا از میوه های محتلفی بدست می آید سیب و انگور از جمله میوه هایی هستند که سرکه خوبی می دهند. انواع انگور از قبیل سفید و قرمز برای تولید مناسب هستند. ابتدا انگورها را شستشو دهبد و سپس آتها را دان کرده و داخل ظرف کدر که مانع ورود نور می شود ‚ بریزید.اتگورها را له کرده و یا به اصطلاح چرخ کنید تا زمان تولید سرکه کاهش پیدا کند. حدود 10درصد حجم انگورها آب اضافه کنید. در ظرف را ببندید ولی مانع از ورود هوا نشوید. نقریبا دو سوم ظرف باید از انگور پرشده باشد تا احیانا اگر انگور شروع به واکنش و کف کردن کرد‚ از ظرف بیرون نریزد.
دمای نگهداری ظرف همان دمای محیط با 25 درجه سانتی گراد است. بعد از حدود یک هفته فرآیند تغییر شکل انگورها شروع می شود. و به اصطلاح کف می کنند و یالا می آیند. برای تکمیل واکنش انگورها را به هم بزنید . حدود 2ماه بعد ‚ تفاله انگور را جداکرده و مایع را در کناری قرار دهید. نهایتا حدود 10 روز ‚ فر آیند ساخت سرکه تکمیل شده ولی مقداری ته نشینی دارد که باید دور ریخته شود. سرکه آماده شده است.
نکات ساخت سرکه :
برای یهبود فرآیند تخمیر سرکه ‚ می تواتید در ابتدای آماده سازی و شستشوی انگور ‚ مقداری نخود و بلغور به آن اضافه کنید. البته تفاله های نخود وبلغور پس از دوماه به همراه تفاله های انگور جداشده و دور ریخته می شوند.
انگورهای شیرین ‚ سرکه یا مرغوبیت بهتری می دهد. سعی کنید از انگورهای سالم برای فرآیند تولید سرکه استفاده کنید.
در حین فرآیند تخمیر بایستی درب ظرف با یک پارچه ‚ یسته باشد. که باوجود بسته بودن ‚ در ظرف انگورهای تخمیر شده ‚ پشه بوجود می آبد که این پشه ها به پشه سرکه معروف هستند . و اصلا یرای فرآیتد مضر نیستند و حتی سودمند هم هستند. بنابراین سعی نکنید که آنها را از بین ببرید. یا فکر کنید که فرآیند شما تخریب شده است.
تولید سرکه از روش طبیعی و از استیک اسید پالایشگاهی:
بسیاری از تولید کنندگان سرکه ‚ در فرآوری سرکه بجای الکل و تخمیر میوه ها از استیک در خط تولید خود استفاده می کنند. استفاده از استیک محصول نهائی را بسیار ارزان می کند. ولی در عین حال بسیار پر خطر و سرطان زا است.
استیک صنعتی از پالایشگاه و از متانول بدست می آید.خطرناک بوده و ایجاد زخم معده می کند. از هر لیتر الکل طبی حدود 8لیتر سرکه به دست می آید . در حالی که یا مقدار مشابه استیک ‚ 10 کیلو سرکه 10.65 درصد می توان عمل آورد. که با توجه به ارزان یودن استیک ‚ سرکه تولیدی بسیار ارزانتر است.
البته استیکی که یصورت حوراکی تولید می شود. و از پالایشگاه بدست نمی آید هیچ ضرری ندارد.
مصارف: مونو وینیل استات (VAM) 60% استیک آنهیدید شامل تولیدات استات سلولز 10% و استر های 10% CMT/PTA و منسوجات گوناگون و کلرو استیک اسید 10%. بزرگترین مصرف این ماده در تولید وینیل استات و استیک اندرید است. جهت آشنایی با استفاده های سازگار با محیط زیست به منابع دیگر رجوع کنید.
سایر مصارف:
استیک اسید ساده ترین کربوکسیلیک اسید است. در حقیقت دومین اسید از نظر سادگی بعد از اسید فرمیک است. معرف شیمیائی است که در تولید ترفتالات پلی اتیلن استفاده می شود. این ماده در تولید پلی اتیلن ترفتالات (PET ) استفاده می شود. پلی اتیلن ترفتالات در بطری های آب معدنی و نوشابه و روغن های خوراکی مایع استفاده می شود. سایر موارد استفاده استات سلولز است که برای تولید فیلم عکاسی استفاده می شود. و وینیل استات برای تولید چسب چوب و منسوجات و الیاف مصنوعی استفاده می شود.استیک رقیق شده به عنوان یک اسید ملایم در رسوب زدایی لوله ها (دی اسکلر )استفاده می شود. و هیچ اثر مخربی بر روی لوله ها ندارد. در صنعت غذایی به عنوان ادتیو غذائی استفاده می شود.
استیک از اجزء اصلی تشکیل دهنده سرکه است. سرکه حدودا 14 تا 18 درصد استیک دارد.برای ساخت جوهر برای رنگ کردن پارچه ‚ مقدار معتنابهی اسید مصرف می شود. همچنین برای رنگ ‚ آفت کش ها در صنعت کشاورزی ‚ تولید دارو ‚ مواد ظهور عگس در صنعت عکاسی ‚ پلاستیک و لاستیک کاربرد دارد.در بعضی از مواد پاک کننده برای تمیز کردن رسوبات آهکی استفاده می شود.
استات های فلزی
برای تولید استات های فلزی از واکنش استیک اسید با یک باز اسنفاده می شود. که واکنش روتین آن سرکه و جوش شیرین است. بجز استات کروم ‚ تقریبا تمام استات ها در آب محلول هستند.
تولید استات سدیم :
استات سدیم که با فرمول NaCH3COO با معرفی می شود نمک سدیم استیک است. نمکی بی رنگ که کاملا آب دوست است. تمایل دارد وقتی در محیط پیرامونی قرار می گیرد آب جذب کند . و کاربردهای متعددی دارد.
کاربرد
در بتن:
استات سدیم به عنوان یک ادتیو می تواند به بتن اضافه شود. در حقیقت استات به عنوان کم کننده اثرات نامطلوب ناشی از افزایش آب به بتن عمل می کند. و به عنوان یک درزگیرنده بتن عمل می کند. در حالی که این ماده از نظر محیط زیستی بسیار سازگار است. و از جایگزین رایج آن که اپوکسی ها هست ‚ ارزان تر است. و نقش موثری در آب بندی بتن در قبال نفوذ آب عمل می کند.
در صنعت:
صنعت نساجی وقتی رنگهای آنیلین استفاده می کند ‚ استات سدیم برای حذف و خنثی سازی جریانات ضایعاتی سولفوریک اسید استفاده می شود. همچنین به عنوان عامل مقاوم در برابر نور استفاه می شود. در برنزه کردن کروم به عنوان عامل اچ کننده استفاده می شود.
خورندگی اسید استیک
استیک اسید برروی بسیاری فلزات خورندگی ایجاد می کند. این فلزات شامل روی ‚ منیزیم ‚ آهن و .. است محصول خوردگی گاز هیدروژن و نمک های فلزی بنام استات ها است. در این شرایط وقتی فلز در معرض خوردگی(Corrosion ) قرار می گیرد یک لایه نازک از نشانه خوردگی در سطح آن تشکیل می شود. که مقاوم است. مقاوم بودن این لایه در حدی است که ازاین فلزات می توان جهت انتقال استیک استفاده کرد.
شناسایی :
استیک با بوی آن قابل تشخیص است .یک واکنش رنگی برای نمک های استیک اسید ‚ محلول کلرید آهن دو است. که نتیجه آن رنگ به شدت قرمز است که بعد از اسبدی شدن ناپدید می شود. مورد دیگر وقتی استات ها با تری اکسید آرسنیک حرارت داده می شوند ‚ اکسید کاکودیل را شکل می دهند که از طریق بخارات بدبو قابل تشخیص است.
روش های نمونه گیری:
ویژگی های شیمیایی و فیزیکی
وزن مولکولی | 60.052g/mol |
توصیف فیزیکی |
محلول این اسید بیشتر از 10 درصد وزن بیشتر از 80 درصد محلول مایع بی رنگ است و طعمی شبیه سرکه دارد.
|
نقطه فلش | 104 درجه سانتی گراد |
دانسیته | 8.8ib/gal |
نقطه جوش | فشار 760 میلیمتر جیوه در 244 درجه فارنهایت یا 117.9 درجه سانتیگراد |
نقطه ذوب | 61.9 درجه فارنهایت و یا 16.6 درجه سانتیگراد |
نقطه open cup | 112 درجه فارنهایت |
نقطه close up | 104 درجه فارنهایت |
حلالیت ها در اب | 100 گرم در لیتر در اب |
حلالیت در سایر حلال ها | در اتانول، اتیل اتر،استون، بنزن تتراکلریدر کربن و کربن دی |
فشار بخار | در 20 درجه سانتیگراد، 105kPa |
کشش سطحی | در 25 درجه سانتی گراد، 27.10 mN/m |
پتانسیل یونیزاسیون | 10.66eV |
پلیمریزاسیون | یک ظرف که حاوی این اسید است با استالدهید پر می شود. واکنش پلیمریزاسیون گرمازا برای چند ساعت اتفاق می افتد |
pH: |
محلول های 1 مولار 2.4
0.1 مولار 2A
0.01 مولار 3.4
|
حرارت تبخیر |
23.36kJ/mol در 25 درجه سانتیگراد
23.70kJ/mol در 117.9 درجه سانتیگراد
|
حرارت ناشی از احتراق | 574.2 kJ/mol |
ویسکوزیته | در 25 درجه سانتیگراد، 105MPa-s |
تجزیه پذیری | وقتی حرارت داده می شود، بخارات خارش دهنده ساطع می کند. |
پایداری | تحت شرایط آزمایشگاهی نرمال، پایدار است |
حلالیت |
حلالیت در اتانول و اتیل اتر و استون و بنزن و محلول در تتراکلریدر کربن و کربن دی سولفید
با گلیسیرول محلول و در کربن دی سولفید نامحلول است.
|
دانسیته |
1.051 در 68 درجه فارنهایت
1.0446 در 25 درجه فارنهایت (واحد g/cle cx)
|
فشار بخار |
در 68 درجه فارنهایت ، 1104mmHg
در 86 درجه فارنهایت، 20mm Hg
در 20 درجه سانتیگراد، 105kPa
|
اشتعال خود به خود | 961 درجه فارنهایت |
قیمت اسید استیک در بازار جهانی
در سال 2019، بازار اسید استیک جهانی ارزش معادل 8/6 میلیارد دلار آمریکا را بدست آورد. در پیش بینی وضعیت سال 2025-2020 ، انتظار می رود این بازار 5.75% رشد داشته باشد تا ارزش این بازاربه 12 میلیارد دلار برسد.
طبق بررسی های انجام شده بر روی بازار استیک اسید، چین در حال حاضر بزرگترین بازار برای این محصول است. منطقه آسیا- اقیانوسیه بزرگترین مصرف کننده اسید استیک در جهان می باشد، به دلیل رشد صنعت نساجی، همچنین به دلیل رشد جمعیت، انتظار می رود این منطقه بازار بزرگتری برای استیک اسید در سال های پیش رو باشد.
قیمت در بازار ایران
اسید استیک به صورت بشکه های 30 و 60 لیتری در کیمیا تجارت عرضه می گردد. همچنین برای اطلاع از قیمت اسید استیک در بازار و خرید حواله اسید استیک با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
شماره تلفن دفتر تهران: 02144214305-02144217334
شماره موبایل: 09123804076-09125488662
جهت خرید با کارشناسان فروش کیمیا تجارت فجر تماس بگیرید
آلودگی اسید استیک :
این ماده از بخارات و گازهای گلخانه ایی وارد محیط پیرامونی می شود. سوختن لاستیک ها و پلاستیک و دود اگزوز خودروها هم می تواند این اسید را وارد فضا کند.وقتی این اسید بروی خاک ریخته می شودیا تبخیر می شود بوسیله نور آفتاب تجزیه می شود و تقریبا سطح کمی از اسید در محیط باقی می ماند.
خطرات برای انسان:
در بدن انسان تقریبا اسید استیک کمی تولید می شود . که نقش سازنده ایی در تجزیه چربی ها و کربوهیدرات ها در بدن دارد. این اسید به طور طبیعی در بعضی غذاهای پخته نشده و همچنین میو ه ها وجود دارد. این اسید ممکن است به عنوان افزودنی به برخی غذاهای پخته شده اضافه شود.
برخی از محصولات خانگی از جمله تمیز کننده ها ‚ ممکن است در فرمولاسیون خود اسید استیک داشته باشند. در معرض قرار گیری انسان با این دوز کم از استیک ‚ تقریبا مشکلی برایش ایجاد نمی کند.
تمیز کردن منزل با استفاده از اسیدهای رایج :
برای از بین یردن رسوبات برجای مانده از آبهای سخت و لکه های زنگ زدگی ‚ از اسیدها استفاده می کنیم . آنها حتی می توانند تغییر رنگ فلزاتی مثل برنز و مس و آلومینیوم را حذف کنند یا به خداقل برسانند. اسیدها علاوه بر تمیز کردن ‚ نقش موثری در ضدعفونی کردن دارند. اسیدهای معدنی و آلی که برای تمیز کردن استفاده می شوند رنج گسترده ایی از خیلی ضعیف تا قوی دارند. معمولا نیازی نیست برای کاربرد و تمیز کردن معمولی از اسید قوی استفاده کرد. بهتر است هر کثیفی و جنس پایه تشخیص داده شود تا بهتربن تمیزکننده انتخاب شود.معمولا این اسیدها ترکیبی از سرکه (اسید استیک ) و آب لیمو (اسید سیتریک )هستند . این اسیدها تقریبا یرای حیوانات و کودکان بی خطر هیتند.
انواع اسیدها
-اسید گلوکونیک یک اسید آلی با سمیت بسیار کم است.
-اسید گلیکو لیک اسید یا هیدروکسی استیک اسید ‚ اسیدی قوی تر از سرکه است و یک اسید ملایم است.
– لولینیک اسید یک شکر غیر سمی است که از مواد شیمیائی یدست می آید و پایه ایی برای محصولات پاک کننده است.
-استیک اسید موجود در سرکه سفید ‚ شفاف است و برای مخصولات خانگی که تحمل یک اسید قوی دارند ‚ بهترین است. طبیعی است . این ماده می تواند هر نوع رسوب را که ننیجه سختی آب است از ظروف از جنس شیشه پاک کند. لکه های زنگ را می تواند از سینک ظرفشوئی پاک کند . کدر و مات بودن مس و برنج را می تواند از بین ییرد. در جاهایی که از تمیز کننده های قلیائی استفاده می شود از استیک می توان به عنوان شستشو کننده ملایم و حذف کننده باقیمانده های قلبائی استفاده کرد. گرچه سرکه به طور عمومی به عنوان بک ماده ضدعفونی کننده در منزل استفاده می شود .اما به طور کلی نمی توان آن را به عنوان ضدعفونی کننده ها طبقه بندی کرد.
-اسید سیتریک یک نوع اسید طبیعی است که برای ازبین یردن رسوب ناشی از سختی آب برروی ظروف شیشه ایی استفاده می شود. این اسید برای از بین یردن لکه های قهوه ایی مثلا ناشی از چای و یا ادرار و مدفوع استفاده می گردد. بعضی از شوینده هایی که محتوی اسید سیتریک هستند حاوی آب هستند . ابن محصولات ممکن است باعث خوردگی فلزات شوند. برای جلوگیری از معضل زنگ زدگی در این مورد ‚ این فلزات را پس از شستشو خشک کنید.
– کرم تارتاریک نمک اسیدی ملایم است در مجاورت آب به شکل خمیر در می آید.
دانستنی های اسید استیک:
استیک اسید گلاسیال محلول اسنبک اسید با مقدار کمی آب است. این مقدار آب کمتر از 1درصد است. کلمه گلاسیال به جامد شکل کریستالی در دماب اتاق اطلاق می شود. نام دیگر استیک گلاسیال ‚ استیک بی آب است. ایت شکل از استیک ‚ اسید ضعیف اما سمی و خورنده است. که باعث سوختن و تاول زدن پوست می شود. از آنجائی که آب خیلی کمی برای تجزیه وجود دارد استبک گلاسیال پروتون هاب حود را به آب موجود در پوست با غشاهای مخاطی می دهد.
نقطه جوش استیک 118و119 در جه سانتی گراد است. نقطه ذوب آن 16 و 17درجه سانتی گراد یا دقیقا پایین تر از دمای اتاق است. دقیقا در دمای 16.63درجه سانتی گراد جامد می شود و کریستالهای شفاف می دهد. وقتی محتویات آب در اسید استیک افزایش پیدا می کند دمای یخ زدگی کاهش پیدا می کند . وقتی درصد اسید به 96 درصد برسد نقطه ذوب یه 10 درجه سانتی گراد کاهش پیدا می کند. هر 0.1 درصد افزایش مفدار آب ‚ 0.2 درجه سانتی گراد نقطه ذوب استیک را پایین می برد.
استیک اسید در کنترل رژیم غذایی :
مطالعات نشان داده است که ماده فعال سرکه یا همان استیک ‚ اشتها را کاهش می دهد. در نتیجه انرژی کمتری مصرف می شود. این تحقیقات با هدف تاثیر چاشنی استیک در سالاد و غذا و متعاقبا بر اشتهای فرد انجام گرفته است.
تحقیقات بین 4تا 12 هفته انجام گرفتند. و نشان دادند که سرکه ایی که حاوی خداقل 24.6 میلی مول استیک است اگر در کنار غذاهای جامد مصرف شود اشتها را تا 120 دقیقه بعد از غذا کم می کند. این تحقیق می تواتد به کسانی که می خواهند رژیم غذایی سالمی داشته باشند ‚ کمک کند. اما دقت کنید که به هیچ وجه در استفاده از سرکه افراط نکنید.
نرمالیته و غلظت اسبدها و بازهای معروف :
To Prepare 1L of 1 Molar Solution | Reagent
Percent (w/w) |
Normality | Molarity | Specific
Gravity |
Formula
Weight |
Item |
57.5ml | 99.7% | 17.4 | 17.4 | 1.05 | 60.05 | Acetic Acid, Glacial (CH3COOH) |
– | 97.0% | – | – | 1.08 | 102.09 | Acetic Anhydride (CH3CO)2O |
67.5ml | 85.0% | 44.6 | 14.8 | 1.70 | 98.00 | Phosphoric Acid (H3PO4) |
85.5ml | 45.0% | 11.7 | 11.7 | 1.46 | 56.11 | Potassium Hydroxide (KOH) |
52.3ml | 50.0% | 19.3 | 19.3 | 1.53 | 40.11 | Sodium Hydroxide (NaOH) |
55.5ml | 96.0% | 36.0 | 18.0 | 1.84 | 98.08 | Sulfuric Acid (H2SO4) |
تحلیل جدول فوق :
در مورد اسید سولفوریک می دانیم که جرم مولکولی آن 98 است. اگر بخواهیم محلول 1 مولار آن را درست کنیم . نیاز داربم که 98 گرم از این ماده را در این حجم ازمحلول داشته باشیم. بانوجه به دانسیته 1.84 و فرمول Density=Mass/Volume عدد53.26 بدست می آید. که با توجه به درصد خلوص 0.96 عدد 55.5 بدست می آید. یعنی 55.5 میلی لیتر از این اسید را اگر در 1000 سی سی آب حل کنیم‚ به مخلول 1مولار رسیده ایم. حاصل تقسیم 1000 بر 55.5 میلی لیتر که عدد 18 می شود نشان می دهد که اسید سولفوریک کلا 18 مولار است. با توجه یه قدرت اسیدی 2 یرابری سولفوریک اسید ‚ سولفوریک 36 نرمال است.
محاسبات مربوط به مولاریته و نرمالیته استیک اسید:
چگونه مولاریته و درصد اسید استیک در سرکه محاسیه می شود.؟
این یک مثال عملی است .می خواهیم بدانیم سرکه ایی که خریدیم چند درصد اسید استیک دارد.
یک برند خاص از سرکه 4.3درصد اسید استیک دارد. یعنی در 100 میلی لیتر محلول حدود 4.3 گرم اسید استیک وجود دارد.
محاسیات با استفاده از محلول سود 0.1مولار انجام می گیرد. 16میلی لیتر از محلول سود 0.1مولار برای خنثی کردن 25 میلی لیتر از مخلول سرکه 10 درصد نیازدارد. محاسبات یا استفاده از مولاریته (مول/لیتر) و درصد اسید استیک در سرکه اصلی انجام می گیرد. سرکه 4.3گرم استیک در نظر گرفته می شود.
محاسبات:
نخست از اطلاعات تیتراسیون برای پیداکردن مولاریته استیک اسید استفاده می کنیم .
M1V1=M2V2
در اینجا 1استیک اسید و 2سدیم هیدروکسید است.
حاصل ضرب مولاریته و حجم سدیم هیدروکسید ‚مولهای محلول و مولهای معادل اسید استیکی را می دهد که به طور کامل تیتر می شود.
چواب: M2=16*0.1/25
غدد 0.064بدست می آید که چون 10درصذ محلول است باید در عدد 10 ضرب شود.یعنی مولاریته 0.64بدست می آید .
واما غلظت گرم در لیتر چون نرمالیته و مولاریته به جهت یک ظر فیتی بودن برای استیک یکی است نرمالیته هم عدد 0.64 می شود.
از فرمول N=C/E غلظت گرم در لیتر می شود 0.64*60.05*1.05
غلظت گرم در لیتر عدد 40.35 بدست می آید که درصد استیک حدود 4درصد می شود . یعنی کمتر از 4.3 درصد معمول
تفاوتهای اسبد استیک و اسید قرمیک و شباهت ها:
هردو اسیدهای ساده کربوکسیلیک هستند. نام دیگر قرمیک اسید ‚ متانوئیک اسید است. که در آن گروه کربوکسیلیک به اتم هیدروژن متصل شده است. نام دیگر استیک اسید ‚ اتانوئیک است. که در آن گروه متیل به گروه کربوکسیلیک متصل است.هردو از دسته اسیدهای کربوکسیلیک ساده هستند.
اسید فرمیک خالص مایعی است بی رنگ و دارای بوی تند که حاوی گاز می باسد. به دستگاه تنقسی به شدت صدمه می زند و مخاط های بینی را تحریک می کند. در دمای حدود 8.4 درجه سانتی گراد منجمد می شود . و دمای جوش آن حدود 100.7درچه سانتی گراد است.
شباهت ها :
هردو اسیدهای کربوکسیلیک هستند. در دمای اتاق هردو مایعات بی رنگ هستند. طعم اتد و آزار دهتده دارند. توانایی تشکیل مولکول های دیمررا دارتد. با مولکولهای آب ‚ باتدهای هیدروژنی را تشکیل می دهند. اسیدهایی هستند که هر دو با آب قابل امتزاج پذیر هستند.
تفاوت ها :
نام آیوپاک استیک اسید ‚ متانوئیک اسید است. نام آیوپاک فرمیک اسید ‚ اتانوئیک اسید است. فرمول فرمیک HCOOH است. فرمول استیک CH3COOH است. جرم مولکولی فرمیک 46.03گرم بر مول است. جرم مولکولی استیک 60.05 گرم بر مول است. نقطه جوش استیک اسید 118.1درجه سانتی گراد است. نقطه جوش فرمیک اسید 100.8 درجه سانتی گراد است.درجه ذوب استیک 16.6درجه سانتی گراد است. و فرمیک نقطه ذوب 8.4درجه سانتی گراد است. این یعنی در دمای معمولی محیط ‚ اولین اسیدی که شروع به یخ زدن می کند استیک اسید است.
نکان ایمنی برای استیک اسید :
خطرات در معرض قرلرگیری برای اسید استیک و یا سرکه چه هست. اگر در موقع کاربرد خانگی با سرکه دچار مشکل شدیم چه باید بکنیم؟. استیک غلیظ خورنده پوست است. سوختگی یا تاول زدن معمولا ساعتی پس از در معرض قرارگیری ظاهر می شود. در معرض قرارگیری تنفسی به مدت طولانی در معرض استبک اسید و بخارات آن (تا 8ساعت) در دور 10ppm می تواند خارش چشم ‚ دماغ و گلو را به همراه داشته باشد. در دوز 100 ppm در معرض قرارگیری ‚ شش ها شروع به خارش می کنند و حتی ممکن است صدمه ببینند. غلظت های بخاری 1000ppm باعث خارش شدید دستگاه تنفسی ‚ چشم ها و مسیر بالایی تنفسی می شود و از این جا به بعد نمی توانند تحمل کنند. این پیش بینی ها بر اساس آزمایشات و در معرض قرار گیری صنعتی برروی حیوانات گزارش شده است.
نتیچه مطالعات :
12کارگری که به مدت 2سال یا بیشتر در معرض غلظت منوسط 51ppm استیک قرار گرفتند ‚ آسیب جدی دیدند. این غلظت برای بیشتر اقراد غیر قابل تخمل است. و تجریک دستگاه تنفسی فوقانی هم چنین درماتیت هیپرکراتوتیک در این افراد ایحاد شد. در معرض قرارگبری در غلظت 50 ppm با بیشتر ‚ برای بیشتر افراد غیر قابل تجمل است. نتیچه اشک ریزی شدید ‚ حارش چشم ‚ بینی ‚ دماغ و گلو است. اذم حلق ‚ برونشیت ریه از سایر عوارض است. انسان هایی که طبیعت ناسازگار با در معرض قرار گیری استیک دارند سوزش . التهاب شدید جشم و و بینی را در غلظت های بیشتر از 25 ppm از خود بروز داده اند.
سایر نتایچ:
در مطالعه دیگری که تعداد 7تا 12 کارگر در غلظت بین 80 تا 200ppm در معرض قرار گرفتند ‚ سیاه شدن و هیپرکراتوز پوست دست مشاهده شد. همچنین جشم های ملتحم شده ولی یدون آسیب به قزنیه چشم دبده شد. و همین طور برانشیت و فارنژیت مشاهده شد.
به طور کلی و در جمع بندی نهائی می توان گفت حطرات استیک یه غلظت در معزص قرارگیری آن بستگی دارد.
پتروشیمی فن آوران:
پنروشیمی فن آوزان که در حال حاضر تنها نولید کننده استبک اسید در ایران است. به منظور تولید سالیانه 150 هزار تن در سال بزنامه ریزی کرد. که در حال حاصر تقزیبا یه این تناژ رسیده است. پیش یینی خوراک سالیانه 82 هزار تن متانول و 82 هرار تن گاز مونو کسید کربن بوده است. که از همان واحد پتروشیمی فن آوران نامین می شد. استیک در این واجد از واکنش متانول و گاز مونوکسید کربن در راکتور حاوی کاتالیست کمپلکس رودیم و متیل یدید یدست آمده است. دمای واکنش 187درچه سانتی گراد و فشار 28 بار بوده است.
هزینه ایی که برای این طرح شده است شامل خرید تجهیزات و مشاوره فنی بوده است. هزینه ریالی 70میلیارد زیال و 68 میلیون دلار بوده است. پیش بینی رقم سرمایه گذاری 614 میلیارد ریال بوده است. دانش فنی این طرح از شرکت کمینکنولوژی اوکراین خریداری شده است.شرکت کره ایی LG و شرکت ایرانی اویک طراحی این پلان را برعهده داشته اند. نهایتا واجد استیک در سال 1385 راه اندازی شد.