نوشته‌ها

روش های تولید اسید سولفوریک چگونه به وجود می آید

روش تولید اسید سولفوریک

روش تولید اسید سولفوریک

 

اسید سولفوریک یک اسید قوی ، روغنی غلیظ محلول در آب ، بی رنگ و غیر فرار است که آب موجود در هوا را جذب می کند. اسید سولفوریک ، اسیدی با خورندگی شدید می باشد که اگر با پوست بدن تماس یابد شدیدا می سوزاند. این ماده به مقدار فراوان در صنایع شیمیایی بخصوص  در صنایع انفجاری ، نفت خام و پتروشیمی و صنایع نساجی مصرف می شود. در این مقاله به بررسی روش تولید اسید سولفوریک می پردازیم .

خصوصیات اسید سولفوریک:

۱-شکل ظاهری: مایع غلیظ ، چسبناک ، بی رنگ

۲- وزن مخصوص: ۱٫۸۳۴ (نوع صنعتی)

۳- درصد وزنی اسید سولفوریک: ۹۵

۴- حلالیت: به هر نسبتی در آب  محلول است و  معمولا هنگام مخلوط با آب واکنش گرمازاست.

 

کاربرد و موارد مصرف اسید سولفوریک:

اسید سولفوریک یکی از پر مصرف ترین اسید ها به شمار می آید و میزان تولید آن نشانه مطمئن و قابل اعتمادی برای کل تولیدات شیمیایی و فعالیت های صنعتی کشور به شمار می آید.

صنایعی که از مصرف کنندگان عمده اسید سولفوریک هستند به شرح زیر می باشند:

  • صنایع تولید کود شیمیایی ، کود های فسفاته ، سولفات آمونیوم و …
  • صنایع شیمیایی
  • پالایش نفت خام
  • صنایع تولید آهن و فولاد
  • سایر صنایع آهنی و غیر آهنی
  • صنایع رنگ و رنگدانه
  • ابریشم مصنوعی (rayon) و فیلم سلولوزی
  • تولید نمک ها

 

روش تولید  اسید سولفوریک :

عمدتا دو روش برای تولید اسید سولفوریک مورد استفاده قرار می گیرد.

  • روش اتصالی (contact process)
  • روش اتاقی(chamber process)

در هر دو روش تولید اسید سولفوریک ، گوگرد به عنوان ماده خام اولیه مورد استفاده قرار می گیرد. اختلاف عمده دو روش تولید در نحوه اکسید کردن دی اکسید گوگرد به تری اکسید گوگرد است . گرچه در روش اتاقی راحت تر می توان از دی اکسید گوگرد با درجه خلوص پایین تر استفاده کرد.

این روش جهت تولید اسید سولفوریک از پیریت ها و ضایعات آن پذیرفته شده و بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

مراحل تولید اسید سولفوریک به روش اتصالی به قرار ذیل می باشد.

  • انتقال گوگرد
  • ذوب کردن گوگرد
  • پمپ و تبدیل به ذرات کردن گوگرد مذاب
  • سورزاندن گوگرد
  • خشک کردن هوای احتراق
  • خنک کردن گاز SO2
  • اکسیداسیون SO2  به SO3 توسط مبدل
  • جذب SO3 به صورت اسید قوی
  • خنک کردن اسید از طریق جاذب ها
  • پمپ کردن اسید و انبار کردن آن

روش های تولید اسید سولفوریک چگونه به وجود می آید

دی اکسید گوگرد تصویه شده که از طریق سوزاندن گوگرد به دست می آید محتوی گرد و خاک ، دی اکسید کربن ، نیتروژن و اکسیژن می باشد. هوای مورد نیاز جهت سوختن ، در ابتدا جهت جلوگیری از ایجاد خورندگی خشک می شود. گاز کوره بسیاری از گرمایش را به گرمای تلف شده  بویلر ها جهت تولید بخار انتقال می دهد. گاز ها قبل از انتقال به مبدل ها ، جهت افزایش سرعت واکنش گرم می شوند.

مواد حاصله ، از سه مرحله مبدل عبور می کنند جایی که کاتالیست گلوله ای شکل پنتواکسید وانادیوم وجود دارد. در مرحله اول ، درجه حرارت مبدل بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ درجه سانتیگراد است که در مرحله دوم به ۴۰۰ تا ۴۵۰ درجه سانیگراد تقلیل می یابد و در مرحله پایانی مبدل ، بستر کاتالیست در حرارت ۵۷۰ الی ۵۹۵ درجه سانتیگراد نگهداشته می شود و جذب ۸۵ درصد عملیات تبدیل پایان می یابد . گاز ها خنک شده  و به دستگاه جاذب ، جایی که اولئوم به آنجا پاشیده می شود، ارسال می شود.

اسید حاصله تغلیظ و محل جمع آوری می شود و سپس خنک و انبار می گردد و گاز های جذب نشده تخلیه می شوند.