پروپیونات کلسیم به عنوان نگه دارنده غذایی عمل می کند.  کارائی آن در محصولات فراوانی از جمله نان و محصولات لبنی و گوشت پخته شده و پنیر فراوری شده است. در صنعت کشاورزی ‚ به عنوان مکمل خوراک دام استفاده می شود. در حقیقت به عنوان جلوگیری از بیماری تب شیر در رمه ایی مثل گاو استفاده می شود.

این ماده به عنوان جلوگیری کننده از کپک در نانوایی استفاده می شود. کپک و فساد نان از جمله ‚ مشکلات خرابی نان در نانوایی می باشد.

پروپیونات ها هم مثل بنزوات ها از رشد کپک ها جلوگیری می کنند.منتهی مخالف بنزوات ها به محیط اسیدی برای ادامه کار نیاز ندارند. 

این ماده به عنوان جلوگیری از رشد قارچ در روی میوه ها استفاده می شود.

 

شرایط نگهداری مواد غذایی:

دوز نگهدارنده در ماده غذایی بسته به نوع ماده و pH محیط متفاوت است . فرمات اتیل و گوگرد دی اکسید و سدیم بنزوات و اسکوربیک اسید از جمله نگهدارنده های مواد غذایی هستند . امروزه  محدودیت های زیادی در استفاده از نگه دارنده های شیمیایی و تحقیقات سم شناسی اعمال شده است .و مواد طبیعی برای جلوگیری از رشد قارچ و میکروب ها مورد برر سی قرار گرفته اند.

خواص شیمیایی:

فرمول شیمیائی:C6H10CaO4

جرم مولکولی:186.22g/mol

ظاهر: جامد کریستالی سفیدرنگ

حللالیت ذر آب صفر درجه سانتی گراد:49گرم در 100 میلی لیتر آب

حللالیت در آب 100درجه سانتی گراد : 55.8گرم در 100میلی لیتر آب

سایر موارد حللالیت : به طور جزئی محلول در متانول و اتانول

نامحلول در استن و بنزن

ممنوعیت مصرف پروپیونات کلسیم :

مصرف این ماده در کشوری مثل روسیه ممنوع شده است . اما در چین مشکل ممنوعیت مصرف ندارد.

مقدار دوز مصرف مناسب این ماده در نان :

بسیاری منابع  مقدار 0.1 درصد را توصیه کردند . این مقدار نباید بیشتر از نیم درصد باشد. سعی کنید مقدار نگهدارنده به اندازه کافی استفاده کنید . به عبارت دیگر برای 1000گرم آرد‚ با 1گرم از این ماده شروع کنید . اگر مقدار ماده کافی بود ‚اضافه کردن بیشتر را متوقف کنید .

کلسیم پروپیونات

مصرف در نان و پنیر فراوری شده

نکات ایمنی برای پروپیونات کلسیم :

به طور عمومی این ماده برای بسیاری از مردم خطری ندارد. ولی در موارد نادر ‚بسیاری از مردم ممکن است تجربه ساید افکت (Side Effect) در استفاده از این ماده داشته باشند. در صورت بروز هر گونه مشکل به متخصص سلامتی مراجعه کنید .

سایر موارد استفاده :

پروپیونات کلسیم موارد کاربرد متعددی دارد. با جلوگیری کردن از رشد کپک به عمر مفید نان کمک می کند. و علاوه برآن منبعی سرشار از کلسیم است. به همین دلیل به غنی شدن ارزش غذائی نان کمک می کند. کلسیم ماده مفید برای رشد طبیعی بدن انسان است.از جمله فواید استفاده از منابع کلسیم دار در بدن به این موارد می توان اشاره کرد. سلامت استخوان ها و کمک به لخته شدن خون و تنظیم عملکردی اعصاب و حتی تنظیم ضربان قلب در بدن .

کلسیم پروپیونات از واکنش هیدروکسید کلسیم با پروپیونیک اسید یا ویتامین E282بوجود می آید. و  پایه گیاهی دارد . و می تواند در کنار متابع گیاهی دیگر یک رژیم طبیعی گیاهی برای افراد وگان و گیاه خوار بوجود اورد.

کلسیم پروپیونات یا سدیم پروپیونات در نان :

سدیم پروپیونات نمی تواند گزینه خوبی به عنوان مکمل نان باشد. چرا که تخمیر مخمر نان را به تاخیر می اندازد. ولی برای نگهداری کیک ها خوب است. برای نگهداری نان بهتر است از نمک کلسیم ‚ پروپیونات استفاده کنیم . در عوض نمک سدیم برای نگهداری کیک ها مناسب است.

استفاده در محصولات آرایشی و بهداشتی :

نمک کلسیم پروپیونیک اسید می تواند نگه دارنده خوبی در محصولات آرایشی باشد. پس می تواند به عنوان یک مکمل در محصولات آرایشی اضافه شود.

 

بیماری تب شیر :

بیماری تب شیراختلالی  است که در گاوها بروز می کند.پس از زایمان گاوها کلسیم در بدن آنها کاهش پیدا می کند . در حقیقت دفع کلسیم بیشتر از جذب آن می شود. غلظت کلسیم کمتر از حد مجاز در خون آنها می شود. که  منجر به اختلال و ضعف عملکرد بدن می شود. پرو پیونات کلسیم می تواند به طور موثری از این بیماری جلوگیری کند. اما چه طور این ماده را می توان به جیره غذایی گاوها اضافه کرد . چون  حلالیت این ماده در آب زیاد است  می توان آن را در آب آشامیدنی گاوها حل کرد . یا می توان به صورت خشک به غذای حیوانات اضافه کرد.

عملکرد کلسیم پرو پیونیک در بدن انسان :

این ماده پس از ورود به بدن انسان به اسید پروپیونیک و عنصر کلسیم تجزیه می شود. بخشی از اسید پروپیونیک که به اسید لاکتیک تبدیل می شود. و بقیه ان پس از واکنش اکسیداسیون به گلوگز تبدیل می شود. گلوگز منبع تامین انرژی است.

واما کلسیم که به سلامت دندان ها و سلامت اعصاب کمک می کند . کمک می کند که استخوان های قوی و سالم داشته باشیم.

نکات ایمنی برای پروپیونات کلسیم :

این ماده کاربردهای فراوانی در . محصولات پخته شده مثل نان و شیرینی جات دارد. همچنین در نوشیدنی ها مثل نوشابه استفاده می شود. درگوشت های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس استفاده می شود. 

این ماده  جلوگیری کننده  از رشد کپک ها است . عمر مفید نان و سایر فرآورده ها را افزایش می دهد.

خوردن این ماده بوسیله انسان و موش مورد مطالعه قرار گرفته است . مقدار کم  آن هیچ خطری برای سلامتی ندارد.

 

دفع مواد :

ضایعات مواد بایستی با  با یک ماده جاذب معمولی و غیر قابل احتراق تمیز شود. از جمله مثالها  خاک رس یا ماسه یا خاک دیاتومه هستند.  مواد ریخته شده برروی زمین را به هیچ وجه با دست لمس نکنید. پس از اینکه مواد ریخته شده را با ماسه و .. تمیز کردید . سطح زمین و باقی مانده  را با آب شستشو دهید .  مواد ریخته شده برروی زمین را  به ظرف دفع مواد دربسته منتقل کنید. نگذارید این مواد وارد فاضلاب شود.

جابجایی مواد :

پس از جابجایی مواد و  اتمام کار در صورت آلودگی دست ‚ دستهای خود را به طور کامل بشویید . هنگام دست زدن به مواد از خوردن و آشامیدن و سیگار کشیدن جدا اجتناب کنید . کلسیم پروپیونات را در کنار مواد ناسازگار مثل مواد اکسیدکننده قوی نگه داری نکنید . در حین کار حتما از دستکش و لباس ایمنی و عینک و ماسک استفاده نمائید..